Cù kỳ - cái tên nghe có vẻ lạ nhưng lại chính là đặc sản nổi tiếng của vùng đất Quảng Ninh. Đây là loài hải sản cùng họ nhà cua, giá rẻ nhưng chất lượng tươi ngon không kém. Chính vì vậy dân địa phương Quảng Ninh ưu ái đặt cho biệt danh “cua hoàng đế của Việt Nam”.
» Top 22 món đặc sản Quảng Ninh nổi tiếng ăn tại chỗ, mua làm quà» Top 22 nhà hàng tại Quảng Ninh ngon, nổi tiếng, giá rẻ
» Top 10 quán bún cù kỳ thơm ngon hấp dẫn nhất ở Hạ Long
I. Cù kỳ là con gì?
Càng cua sấm rất to, chân nhiều lông di chuyển
=> Tham khảo top quán bún hải sản Quảng Ninh ngon nhất
Cù kỳ còn được biết đến với những cái tên khác như cua đá, cùm vùm. Loài cua này thích sinh sống ở những vùng biển ấm như Indonesia, Malaysia. Riêng tại Việt Nam, cua sấm thường xuất hiện ở biển Quảng Ninh hoặc Khánh Hòa. Trong đó cua sấm ở Quảng Ninh được đánh giá là thơm ngon, giá trị dinh dưỡng cao nhất.
Đây là 1 loài cua khá lỳ, tính tình hung hăng thường kẹp đối thủ mãi không buông. Theo người địa phương truyền rằng loài cua này chỉ chịu buông tha đối thủ khi có tiếng sấm. Có lẽ vì vậy mà loại cua này có tên tiếng Anh là Thunder Crab (cua sấm).
Ngoại hình cua sấm khá giống cua nhưng có những đặc điểm nổi bật sau:
- 2 chiếc càng to khổng lồ nổi bật hơn hẳn phần thân.
- Mai cua sấm màu nâu.
- Mắt màu xanh lá cây.
- Đôi chân nhiều lông co rúm lại.
- Cua sấm di chuyển chậm hơn rất nhiều so với loài cua biển khác.
- Kích thước trung bình từ 6 - 8cm nhưng nhiều con trưởng thành lên đến 12cm.
Hiện ở Việt Nam có 2 loại cù kỳ phổ biến nhất chính là cù kỳ đen (cù kỳ lông) với cù kỳ đỏ. Thức ăn của nó thường là giáp xác nhỏ hoặc các loài phù du. Loài cua này hay sống trong khe đá hay các mảnh gỗ nằm dọc bờ biển, vách đá.
Tuy nhiên cua sấm trở thành đặc sản Quảng Ninh bởi thịt săn chắc, thơm ngọt hơn ghẹ. Đặc biệt dù thơm ngon, giá trị dinh dưỡng cao nhưng giá thành của nó rẻ hơn cua rất nhiều. Vì vậy vùng biển này chế biến rất nhiều món ngon từ loại cua này khiến nhiều du khách nhớ mãi.
=> Tham khảo quán bún cù kỳ ngon nổi tiếng tại Hạ Long
II. Đặc sản của Quảng Ninh có giá bán như thế nào?
Cù kỳ đen quý hiếm, khó bắt nên giá cao
Ở Quảng Ninh, người dân địa phương đánh giá cao cù kỳ đen (cù kỳ lông) hơn hẳn. Vì thịt của chúng ngon nhất nhưng lại khá hiếm bởi vì đánh bắt khó. Thời điểm ngon nhất của loại cua này chính là tháng 7. Lúc này cua có gạch (trứng) béo, thịt chắc dày thơm ngọt. Từ tháng 8 cua sấm hay chui sâu vào hang đá nên càng khó đánh bắt hơn.
Trước đây cua sấm có giá khá rẻ vì chưa có nhiều người biết ăn. Nhưng giờ đây cua sấm đã trở thành đặc sản Quảng Ninh được săn đón liên tục. Tuy vậy giá thành cua sấm vẫn mềm hơn rất nhiều các loại cua biển. Cua sấm sẽ được bán chủ yếu ở các chợ đầu mối hay cửa hàng hải sản.
Giá mỗi kg sẽ có sự dao động tùy theo mùa vụ hay loại cua sấm. Trong đó:
- Cù kỳ nhỏ tầm 9 con 1 kg thường có giá: 90.000đ- 110.000đ/kg.
- Cù kỳ to tầm 5 - 60 con 1 kg: giá dao động 120.000- 170.000đ/kg.
- Cù kỳ đen: Giá bán dao động từ 200.000 - 385.000 đồng/kg tùy mùa vụ (3 - 5 con/kg). Giá cao hơn bởi loại cua sấm này hiếm, khó đánh bắt.
=> Tham khảo top quán ăn sáng ngon tại Hạ Long
III. Tổng hợp các món thơm ngon, dinh dưỡng với ngôi sao chính cua sấm
Càng cua sấm nhiều thịt, ngọt thơm làm nhiều món hấp dẫn
Độ ngọt thịt của cua sấm không thể bằng cua nhưng ăn đứt ghẹ là chắc chắn. Tuy nhiên khác các loài cua thông thường, thịt cua sấm chỉ tập trung chủ yếu ở 2 càng. Dù không nhiều thịt nhưng phần thịt càng rất mềm, đậm đà hợp mọi độ tuổi, giá cả rất rẻ. Vì vậy mà rất nhiều du khách đến Quảng Ninh chỉ mong có cơ hội thưởng thức đặc sản này.
Ngoài ra nhiều chị em nội trợ cũng hay mua cua sấm hế biến các món ăn trong gia đình. Bởi giá rẻ, thịt thơm ngon lại giá trị dinh dưỡng cao. Trước đây những ngư dân đánh bắt cua sấm chỉ biết nướng hoặc hấp đơn giản. Nhưng hiện tại cua sấm càng được biến tấu với đa dạng món ăn hấp dẫn thơm ngon.
=> Tham khảo thông tin về đặc sản gà Tiên Yên
1. Bún cù kỳ
Bún cù kỳ món ngon đặc sản của Quảng Ninh
Bún cù kỳ chính là 1 trong những đặc sản nổi tiếng của Quảng Ninh. Vì vậy danh sách những món ngon từ cù kỳ không thể thiếu món bún này. Đặc biệt để tạo ra tô bún thơm ngon cần phải dùng hết toàn bộ nguyên liệu từ cù kỳ.
Cách chế biến:
- Đầu tiên rửa sạch cù kỳ. Sau đó tách phần càng, mai và thân để riêng ra.
- Phần thân cù kỳ khá xốp phù hợp để nấu nước lèo. Do đó đem thân cù kỳ xay nhuyễn, lọc để nấu nước lèo.
- Nước lèo cần nấu từ cốt hải sản và thân cù kỳ. Vì vậy hương vị ngọt thanh, không ngấy như nước lèo hầm từ xương heo hoặc xương bò.
- Gạch cù kỳ để riêng rồi xào sơ với hành, gia vị tăng độ thơm.
- Càng cù kỳ đem luộc, đập bỏ vỏ để đem trình bày trên tô bún nhìn bắt mắt hơn. Việc luộc càng cù kỳ sẽ giúp nước lèo tô bún thanh hơn, không nổi váng dầu.
- Tô bún khi hoàn thành sẽ có thêm gạch, càng cù kỳ, hành, dọc mùng, mọc…. Nhiều nơi còn ăn bún cù kỳ kèm theo cả tôm, bề bề….
=> Khám phá món bánh cuốn chả mực Hạ Long
2. Cù kỳ hấp
Cù kỳ hấp đặc sản nhà giàu tại Quảng Ninh
Chuẩn bị nguyên liệu:
- 1 hoặc 2 kg cù kỳ.
- Bia: ½ lon,
- Sả và ớt.
Cách chế biến:
- Đầu tiên rửa sạch cua sấm và sả ớt rồi để ráo.
- sả đập dập, ớt cắt khúc.
- Đặt nồi lên bếp, xếp sả và ớt vào nồi rồi đến cua sấm lên trên.
- Sau đó cho ½ lon bia vào nồi, lưu ý không cần nêm gia vị.
- Đậy nắp nồi rồi đun trên bếp từ 10 - 15 phút. Cua sấm chín phần mai sẽ chuyển sang màu đỏ gạch rất đẹp. Lúc này tắt bếp là kịp lúc.
- Cuối cùng xếp cua sấm hấp chín ra đĩa ăn kèm với tương ớt hoặc muối tiêu chanh đều hợp.
=> Tham khảo món xôi chả mực Hạ Long, Quảng Ninh
3. Cù kỳ nướng
Nếu không thích hấp thì có thể thử món cua sấm nướng thơm ngon hấp dẫn, cách làm thì rất đơn giản.
Cù kỳ nước ăn thơm và thịt rất ngọt
Chuẩn bị nguyên liệu:
- Cua sấm 1 đến 2 kg.
- Nồi hấp, vỉ nướng.
- Sả và ớt.
Cách chế biến:
- Đầu tiên chắc chắn là rửa sạch cua sấm dưới vòi nước để loại bỏ hết bùn đất.
- Sả và ớt rửa sạch. sả đập dập còn ớt thì cắt khúc vừa ăn.
- Trước khi nướng nên hấp chín cua sấm trước. Lưu ý phải đảm bảo thịt cua sấm chín để các vi sinh vật không gây ngộ độc cho người ăn.
- Bắc nồi lên bếp đun sôi nước rồi cho cua sấm vào hấp cách thủy từ 10 - 15 phút. Hãy hấp cua sấm chung với sả ớt để tăng độ thơm ngon.
- Cua sấm chín thì bắt bếp than cho nổi lửa. Sau đó xếp cua sấm chín lên vỉ nướng. Khi nào vỏ cua sấm thành màu nâu thì tắt bếp.
- Cuối cùng bỏ cua sấm ra đĩa, ăn kèm với muối tiêu chanh hoặc tương ớt đều hợp.
=> Tham khảo top nhà hàng ngon, giá rẻ tại Hạ Long, Quảng Ninh
4. Cù kỳ luộc
Cua sấm luộc giữ nguyên hương vị tươi ngon
Cách luộc cua sấm tương tự với các loại cua khác.
Chuẩn bị nguyên liệu:
- 1 đến 2 kg cua sấm.
- Sả và gừng.
- Gia vị: chanh, muối, tiêu, tương ớt.
- Dao và nồi luộc.
Cách chế biến:
- Cua sấm cần được rửa sạch loại bỏ hết bụi bẩn. Gừng rửa sạch và thái lát. sả làm sạch cắt khúc và đập dập.
- Bắc nồi lên bếp rồi để sả đập dập và gừng thái lát vào. Sau đó cho cua sám vào sau cùng.
- Bắt đầu cho nước vào xâm xấp cua sấm rồi bật lửa luộc.
- Thông thường sẽ luộc trong 5 phút nước sôi. Sau đó tắt bếp tiếp tục để cua sấm trong nồi nước từ 1 đến 2 phút để chín mềm.
- Cuối cùng thành phẩm sẽ là những con cua sấm màu đỏ đẹp mắt. Hãy xếp cua sấm ra dĩa ăn kèm với muối tiêu chay hoặc tương ớt.
=> Tham khảo về con bề bề và 12 cách chế biến ngon nhất
5. Cù kỳ sốt me
Tương tự cua, cua sấm sốt me cũng là 1 trong những món ngon hàng đầu rất được yêu thích. Thịt thơm ngon hòa quyện cùng vị chua ngọt của sốt me tạo ra hương vị khó quên.
Món cù kỳ sốt me
Chuẩn bị nguyên liệu:
- 2 kg càng cua sấm .
- Củ hành tím, ngò rí.
- 3 muỗng canh nước cốt me.
- Gia vị: ớt, hạt nêm, đường, nước mắm.
Cách chế biến:
- Càng cua sấm cần được rửa sạch hoàn toàn rồi để ráo. Hành tím bỏ vỏ rồi thái lát mỏng. Ngò rí rửa sạch, cắt nhỏ.
- Bắc chảo lên bếp, đổ dầu vào chờ nóng lên thì phi thơm hành tím. Sau đó cho càng cua sấm vào sảo khoảng 5 - 10 phút.
- Tiếp tục bắc 1 cái chảo khác lên bếp rồi đổ 1 muỗng canh dầu ăn. Khi dầu nóng cho 3 muỗng canh nước cốt me, 1 muỗng cà phê hạt nêm, 1 muỗng canh đường, ½ muỗng canh nước mắm, 3 muỗng canh nước lọc, ½ muỗng canh tương ớt. Sau đó đảo đều hết trong 5 phút đến khi thành 1 hỗn hợp sền sệt.
- Kế tiếp cho cua sấm vào hỗn hợp này, giảm lửa xuống mức nhỏ đến khi thịt ngấm đều.
- Cuối cùng tắt bếp, đổ cua sấm sốt me ra đĩa và thưởng thức.
=> Tham khảo các loại cá biển thông dụng nhất
6. Lẩu cù kỳ
Một món ăn nghe qua khá cầu kỳ nhưng cách chế biến không khó. Tuy nhiên vì cua sấm không nhiều thịt nên món lẩu sẽ ăn kèm các loại hải sản khác. Hương vị lẩu cua sấm tuy không ngọt bằng cua nhưng thịt chắc, thơm đảm bảo hấp dẫn.
Món lẩu cù kỳ ăn kèm hải sản và bắp bò
Chuẩn bị nguyên liệu:
- 1 kg cua sấm.
- Xương ống 0.5kg.
- Cà chua 3 trái.
- Nấm rơm 200g.
- Rau ăn lẩu tùy sở thích.
- Bún hoặc mỳ.
- Gia vị: tiêu xay, muối, ớt, tỏi, hạt nêm.
Cách chế biến:
- Đầu tiên làm sạch cua sấm, loại bỏ hết vết bẩn.
- Sau đó tách mai cua sấm và dùng que lấy hết gạch. Riêng phần thân và càng cua sấm rửa sơ với nước muối rồi nước sạch.
- Xương ống đem rửa sạch, chặt khúc và luộc sơ rồi mới đem đi nấu nước lèo trong 1 tiếng.
- Thịt cua sấm ướp với 1 ít hành tỏi băm nhỏ, muối, hạt nêm và tiêu sảy trong 30 phút.
- Cà chua thái nhỏ rồi sảo mềm trước. Sau đó cho gạch cua sấm vào, đảo đều trong 5 phút tắt bếp.
- Nấm rơm rửa sạch, cắt làm đôi.
- Bắc nồi lên bếp sảo nấm rơm trước. Kế tiếp cho nước lèo nấu từ xương vào đun đến khi sôi.
- Sau đó cho gạch cua sấm đã sảo cà chua vào chung. Nước sôi thì bắt đầu nêm gia vị vừa miệng.
- Khi nào ăn thì mới thả cua sấm đã ướp sẵn vào nồi chung với các loại hải sản khác. Đừng quên ăn kèm với bún, mì và rau để tăng độ ngon nhé.
Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan đến cù kỳ - đặc sản nổi tiếng của vùng biển Quảng Ninh. Không phải ngẫu nhiên cua sấm được mệnh danh là “cua hoàng đế Việt Nam”. Thịt thơm ngon, giá trị dinh dưỡng cao với mức giá rẻ hơn cả cua. Chính vì vậy mà ngày càng nhiều người tự học cách chế biến các món ngon từ cua sấm.
=> Tham khảo top nhà hàng ngon, giá rẻ tại Quảng Ninh
=> Tham khảo top đặc sản ngon nhất Quảng Ninh mua về làm quà
Từ khóa: cù kỳ, con cù kỳ, cua cù kỳ, cù kỳ đỏ